جستجوی پیشرفته
بازدید
14633
آخرین بروزرسانی: 1397/04/09
خلاصه پرسش
آیا امام هادی(ع) در مورد صوفیه و دراویش فرمودند حتی آنانی که خود را به اهل‌بیت(ع)‌ منتسب می‌کنند را نیز باید طرد کرد؟
پرسش
متن عربی حدیث زیر و معنای دقیق آن و منبع و رجال آن چیست؟ آیا این حدیث صحیح است؟ امام هادی(ع) در پاسخ شخصی نسبت به صوفی‌گری فرمود: «همانا پست‌ترین دراویش آنهایی هستند که خود را به ما اهل‌بیت نسبت می‌دهند...».
پاسخ اجمالی
با جست‌وجویی که داشتیم، اولین منابعی که این روایت را نقل کرده‌اند، کتاب‌هایی؛ مانند حدیقة الشیعه مقدس اردبیلی[1] و الهدایا لشیعة ائمة الهدی مجذوب تبریزی[2] هستند که در قرن دهم و یازدهم تألیف شده‌اند. البته آنان این روایت را از شیخ مفید(متوفای 413 ق) نقل می‌کنند که در کتاب‌های قابل دسترس شیخ مفید چنین روایتی را نیافتیم.
به هر حال جدا از موضوع اعتبار سندی، متن و ترجمه روایت چنین است:
«روى الشیخ المفید -رحمه الله- بإسناده عن محمّد بن الحسین بن أبی الخطّاب، عن أبی الحسن العسکری (ع) قال: کنت‏ مع‏ الهادی‏ علی بن محمّد(ع) فی مسجد النبی(ص) فأتاه جماعة من أصحابه منهم أبو هاشم الجعفری، وکان رجلاً بلیغاً، و کانت له منزلة عظیمة عنده، ثمّ دخل المسجد جماعة من الصوفیة و جلسوا فی جانبه مستدیراً، و أخذوا بالتهلیل، فقال(ع): "لا تلتفتوا بهؤلاء الخدّاعین؛ فإنّهم خلفاء الشیاطین، و مخرّبوا قواعد الدِّین، یتزهّدون لإزاحة الأجسام، و یتهجّدون لتصید الأنعام، یتجوّعون عُمراً حتّى تدبّخوا للإکاف حُمُراً، لا یهلّلون إلّا لغرور الناس، و لا یقلّلون الغذاء إلّا لِمَلأ العِساس و اختلاس قلب الدِفناس، یکلّمون بأملیلائهم فی الحبّ، و یطرحونهم بأدلیلائهم‏ فی الجبّ، أورادهم الرقص و التصدیة، و أذکارهم الترنّم و التغنیة، فلا یتبعهم إلّا السفهاء و لا یعتقدهم إلّا الحمقاء، فمَن ذهب إلى زیارة أحدٍ منهم حیاً أو میتاً فکأنّما ذهب إلى زیارة الشیطان و عبادة الأوثان، و مَن أعان أحداً منهم فکأنّما أعان یزید و معاویة و أبا سفیان". فقال رجل من أصحابه: و إن کان معترفاً بحقوقکم؟ قال: فنظر إلیه شبه المُغضب و قال: "دع ذا عنک، مَن اعترف بحقوقنا لم یذهب إلى عقوقنا، أما تدری أنّ أخسّ الطوائف الصوفیة و الصوفیة کلّهم من مخالفینا، و طریقتهم مغایرة لطریقتنا؟! و إن هم إلّانصارى و مجوس هذه الامّة، اولئک یجهدون فی إطفاء نور الله و الله متمّ نوره و لو کره الکافرون"».
شیخ مفید(ره) به اسناد خود از محمد بن حسین بن أبی‌الخطاب از امام هادی(ع) روایت می‌کند که با حضرتشان در مسجد النبی(ص) بودم که گروهی از یاران حضرت از جمله أبو هاشم جعفری که فردی بلیغ و مورد اعتماد امام بود، وارد مسجد شدند. بعد از آنها نیز گروهی از صوفیه وارد مسجد شده و در کنار حضرت، دایره‌وار نشسته و شروع به گفتن ذکر لا اله الا الله کردند! امام(ع) فرمود: «به این گروه نیرنگ‌باز توجهی نکنید؛ زیرا آنان جانشینان شیطان‌ها و خراب کنندگان ستون‌های دینند، برای دور کردن بیماری از بدنشان زهد ورزیده و برای شکار مردم به شب‌زنده‌داری رو می‌آوردند. عمری را به گرسنگی می‌گذرانند تا برای پلان‌هایشان خرانی را بیابند. جز برای فریب مردم، ذکر "لا إله إلا الله" نمی‌گویند و کم‌غذا خوردنشان تنها برای پرکردن انبان‌های بزرگ و ربودن دل افراد نادان است. در سخنانشان از عشق می‌گویند، اما مریدانشان را به تدریج در چاه می‌اندازند، دعا و وردشان رقصیدن و کف‌زدن بوده و ذکرشان طرب‌انگیزی و آوازه‌خوانی می‌باشد. تنها افراد سفیه از آنان پیروی مرده و تنها افراد احمق به آنان اعتقاد پیدا می‌کنند. هرکه به دیدار یکی از زندگان یا مردگانشان برود، گویا به دیدار شیطان و بت پرستان رفته است و هرکه به یکی از آنان یاری برساند، گویا به یزید و معاویه و ابوسفیان کمک کرده است.
بعد از سخنان حضرت، یکی از یارانشان پرسید: حتی اگر به جایگاه شما معترف باشند؟! امام دهم با غضب به او نگریست و فرمود: «این پرسش را کنار بگذار! کسی که به جایگاه ما معترف است، در مسیر ناراحتی ما گام نمی‌نهد، آیا نمی‌دانی که پست‌ترین طایفه‌ها صوفیانند، تمامی آنان از مخالفان ما هستند، راه آنان با راه ما همگونی ندارد، آنان بسان نصاری و مجوس این امت‌اند، تلاش آنان این است که نور خدا را خاموش کنند و خداوند نورش را تمامی خواهد بخشید، گرچه خوشایند کافران نباشد».

[1]. مقدس اردبیلى،‏ حدیقة الشیعة، ج ‏2، ص 799 – 800، قم، انصاریان‏، چاپ سوم‏، 1383ش.(البته در انتساب این کتاب به مقدس اردبیلی تردیدهایی وجود دارد).
[2]. مجذوب تبریزى، محمد، الهدایا لشیعة أئمة الهدى(شرح أصول الکافی)، ج 1، ص 106 - 107، قم، دار الحدیث‏، چاپ اول، 1429ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا باید نماز را به زبان عربی بخوانیم؟
    89600 نماز 1385/11/24
    برای روشن شدن پاسخ، ابتدا باید منظور از سؤال روشن شود، اگر منظور این است که به جای عربی زبان دیگری جایگزین شود، این سؤال برای افراد بی‌گانۀ از آن زبان نیز مطرح است! و اگر منظور این است که چرا باید نماز را فقط به زبان عربی ...
  • آیا در کتب اربعه شیعی، حدیثی در ارتباط با حفظ قرآن وجود دارد؟!
    17262 حدیث 1394/07/21
    در نزد شیعه، چهار کتاب اصلی وجود دارد که به آنها کتب اربعه گفته می‌شود. این چهار کتاب، سه مؤلف دارد؛ یعنی دو کتاب از این چهار کتاب، توسط یک نفر جمع‌‌آوری شده است. با توجه به این‌که سه کتاب از این چهار کتاب بیشتر شامل روایات فقهی ...
  • آیا در میان اندیشمندان دینی نوعی فردوسی ستیزی وجود دارد؟
    7927 نقش اندیشمندان دینی 1393/01/20
    در مورد شاعران مسلمانی که در ادبیات فارسی نقش چشمگیری داشته‌­اند، نه باید راه افراط را پیموده و نه از سر تفریط قدم برداشت. در این زمینه، نمایه «مولوی اعتقادات و انتقادات»، سؤال 6419 مطالعه شود. فردوسی نیز استثنایی از این کلیت نیست. واضح است که او ...
  • هرمنوتیک چیست و چه ارتباطی با نسبی گرایی دارد؟
    67924 هرمنوتیک 1387/02/14
    واژه هرمنوتیک داراى دو اصطلاح است:أ- اصطلاح عام: در این اصطلاح، این واژه هر گونه تحقیقى را که در باره تفسیر متن صورت بگیرد، شامل می‌‏شود، از این رو هرمنوتیک، تمام نحله‌‏ها را در این زمینه در بر می‌گیرد و ...
  • اگر به نذر عمل نشود، وظیفه‌ چیست؟
    31325 عهد، نذر و سوگند 1395/09/15
    چنانچه نذر مذکور، مطلق بوده و زمانی برای آن تعیین نشده‌ است، به نحوی که اگر الان آن‌را انجام دهد، مخالفت با نذر به شمار نمی‌آید، باید طبق نذر عمل کند و چیز دیگری بر عهده وی نیست. اما اگر نذر، زمان خاصی داشته و از روی عمد ...
  • چرا در آیه «یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ» و نیز سه آیه بعد از آن، کلماتی که با «نفس» مرتبطند، تماماً مؤنث‌اند؟
    23043 صرف و نحو 1394/04/23
    «یا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ؛ ارْجِعی‏ إِلى‏ رَبِّکِ راضِیَةً مَرْضِیَّةً؛ فَادْخُلی‏ فی‏ عِبادی‏؛وَ ادْخُلی‏ جَنَّتی‏».[1] همانگونه که در پرسش مطرح شد، تمام کلمات مرتبط با واژگان «نفس»، کلماتی مؤنث‌اند. «أیتها»، «المطمئنة»، «ارجعی»، «ربّکِ»، «راضیة»، «مرضیة»، «فادخلی» و «ادخلی». دلیل برخورد با واژه‌هایی چون «نفس» به ...
  • برادران حضرت یوسف(ع) دچار چه نوع ضعف‌هاى اخلاقى بودند؟
    21034 تفسیر 1392/07/16
    از مهم‌ترین رذایل و ضعف‌های اخلاقی برادران یوسف(ع) حسادت، تکبّر، تهمت و دروغ آنان بود. منشأ این رذائل و ضعف‌های اخلاقی برادران یوسف، نقصان شخصیتی آنها بود و آنان برای توجیه رفتار ناشایستشان به فرافکنی پرداخته و پدر را مقصّر می‌شمارند. برادران یوسف بجای این‌که دلیل محبت بیشتر ...
  • چرا در آیه وضو، «مرافق» به صورت جمع آمده، اما «کعبین» به صورت تثنیه است؟
    25239 تفسیر 1392/10/23
    آیه وضو که بیان کننده کیفیت وضو ساختن است، در آیه ششم سوره مائده آمده است که در آن خداوند می‌فرماید: «اى کسانى که ایمان آورده‌‌اید! هنگامى که به نماز می‌‌ایستید، صورت و دست‌‌ها را تا آرنج‌‌ها بشویید! و سر و پاها را تا مفصل‌‌ها [برآمدگى پشت پا] ...
  • حکم مایع لزجی که گاهی در خواب از شخص خارج می گردد چیست؟
    20076 Laws and Jurisprudence 1388/08/07
    در خصوص حکم خود ارضایی و راه های نجات از آن می توانید به نمایه های: استمنا و راه نجات از آن سؤال شماره 326 (سایت: 1887)، راه نجات از استمناء سؤال شماره 1028 (سایت: 1083)،
  • زندگی‌نامه‌ی برید بن معاویه عجلی را بیان نمایید.
    2771 تاريخ بزرگان 1399/09/12
    برید بن معاویه عجلی،[1] عربی،[2] از اصحاب امام باقر(ع)[3] و امام صادق‌(ع)[4] است. کنیه وی اباالقاسم بود[5] و به همراه زرارة بن اعین، معروف ابن خربوذ مکی، ابوبصیر اسدی، فضیل بن یسار و محمد بن مسلم ...

پربازدیدترین ها