گنجینه پاسخ ها(طبقه بندی موضوعی:قواعد عربی)
-
معنای «عقیده» از نظر لغوی و ریشه چیست؟ و فرق آن با واژه اعتقاد در چیست؟ آیا احادیثی در مورد ماهیت عقیده در منابع شیعی وجود دارد؟
23884 1399/01/19 لغت شناسیواژهی عقیده از ریشه عقد [ 1 ] در لغت به معنای دینی است که انسان به ان اعتقاد دارد [ 2 ] و یا انچیزی که انسان در دل قرار میدهد. [ 3 ] اما واژهی اعتقاد به معنای حکم قطعی جازم ذهنی که تشکیکپذیر است
-
عبارت «من ذا الذی» که در قرآن و کلمات عربی کاربرد فراوانی دارد، معنایش چیست و از لحاظ ادبیات عرب چه وضعیتی دارد؟
13978 1399/01/18 تفسیرعبارت من ذا الذی... ، [ 1 ] در ایات مختلف قران به کار گرفته شده است. من در این عبارت ، اسمی است که نقش نحوی مبتدا را داشته و محلا ! مرفوع است. ذا نیز اسم اشاره و نقش نحوی ان خبر بوده و ان نیز محلا
-
«بسم الله قاصم الجبارین» و «بسم الله قاسم الجبارین» معنایشان چیست و چه تفاوتی با هم دارند؟
61192 1399/01/17 حدیثواژهی قاصم از ریشه قصم ، در لغت به معنای هلاک کننده و از بین برنده است. [ 1 ] و در برخی از روایات به این معنا اشاره شده است: امام صادق ع فرمود: پدرم امام باقر ع به جابر بن عبدالله انصاری روایتی در
-
در قرآن از واژههای گوناگونی؛ نظیر «نزغ»، «همز»، «وسوسه»، «تسویل» برای توصیف گمراهشدن انسانها توسط شیاطین انس و جن و نیز فریب انسان توسط نفس خویش استفاده شده است. آیا همهی آنها به یک معنا هستند؟!
6281 1399/01/11 لغت شناسیدایره و حیطهی دشمنی شیطان نسبت به انسان ، متناسب با وسعت حیطهی زندگی انسان ، توسعه دارد ؛ از اینرو برای اقداماتی که شیطان در راستای گمراه کردن و منحرف ساختن انسان انجام میدهد ، از اصطلاحات مختلفی
-
در فرهنگ قرآن، «محاربه» و «محادّه» که هر دو به معنای جنگ هستند، چه تفاوتی با هم دارند؟
4099 1399/01/10 تفسیرحرب به معنای شدت عمل است که در اصطلاح به ان ستیزه گفته میشود ، و در مقابل ان واژهی سلم به معنای صلح قرار دارد. اگر این ستیزه ادامه پیدا کرده و استمرار داشته باشد ، به ان محاربه گفته میشود. حال اگر
-
آیا واژههای متفاوتی؛ مانند «نَوم»، «نُعاس»، «سِنَة» و ... که برای خوابیدن استفاده میشوند، تفاوتی هم با یکدیگر دارند؟
7341 1398/12/10 تفسیرنوم : نوم خواب فرایندی در بدن انسان است که دو معنای عام و خاص دارد و هرگاه به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد ، شامل هر نوع خوابیدنی خواهد بود ، مانند و جعلنا نومکم سباتا ، [ 1 ] که تمام انواع خوابها ر
-
اصطلاحات «تنافی»، «تعارض»، «تناقض» و «تضاد» چه تفاوتی با هم دارند؟
18367 1398/12/10 لغت شناسیتنافی: از ماده نفی بدین معنا است که دو چیز یکدیگر را نفی و طرد میکنند ؛ [ 1 ] از اینرو بر اجتماع دو چیز مانند سیاهی و سفیدی و یا وجود و عدم در یک شی و در زمان واحد - که امکانپذیر نیست- تنافی اطلاق
-
ریشه «خبل» و مشتقاتی از آن؛ مانند «خابل» و «خبال» به چه معنا میباشند؟
4495 1398/11/13 لغت شناسیبرخی از لغتدانان ، خبل را به معنای فاسدشدن اعضا گرفته [ 1 ] و برخی دیگر به معنای دیوانگی قلبی و امثال ان [ 2 ] که خود نوعی فساد در جوانح محسوب میشود. راغب انرا نوعی بیماری روحی دانسته که موجب میش
-
چه حروفی مهمله و یا غیر عامل بوده و کدامشان مختص به فعل یا اسم بوده و کدامشان مشترک است؟
8132 1398/11/05 لغت شناسیحروف را از یک منظر به حروف عامل و غیر عامل تقسیم میکنند که حروف عامل در اعراب کلمات بعدشان تغییر ایجاد میکنند: صرف نظر از عامل و غیر عاملبودن ، برخی حروف ، تنها ویژه اسم بوده ، برخی مختص فعل و گروه
-
تفاوت «هنیئاً»، «مریئاً»، «فراتاً» و «سائغاً» چیست؟
10742 1398/11/02 --- مشابه ---در زبان عربی ، واژههای متفاوت و تا حدودی مترادف برای نشاندادن معنای شیرین و گوارا وجود دارد و هر کدامشان از چشماندازی به این مفهوم اشاره میکنند که برخی از انها عبارتاند از: فرات: این واژه مترادف
-
در آیه «وَ ما هُوَ عَلَى الْغَیْبِ بِضَنِینٍ»، واژه «ضنین» چه تفاوتی با واژه «بخیل» دارد که مشتقات آن در دیگر آیات مورد استفاده قرار گرفته است؟
6322 1398/10/28 تفسیرواژه بخیل [ 1 ] از ریشه بخل است که در مقابل کرم است. [ 2 ] واژه ضنین تنها یک مرتبه در قران امده است: و ما هو على الغیب بضنین ؛ [ 3 ] و انچه را از غیب به او گویند دریغ نمیدارد . این واژه از ریشهی
-
چرا در تمام قرآن، از عبارت «تجری من تحتها الانهار» استفاده شده و تنها در یک آیه، حرف جر «مِن» وجود ندارد؟
8117 1398/10/07 تفسیردر ایات متعددی از قران ، پاداش کسانی که عمل صالح انجام میدهند را باغهایی در بهشت معرفی میکند که نهرهایی در زیر درختان ان جریان دارد [ 1 ] : 1. و بشر الذین امنوا و عملوا الصالحات ان لهم جنات تجری من
-
منظور از «معنای محصولی» و «معنای مصدری» تعهّد چیست؟
4990 1398/10/03 General Termsدر دانش حقوق دو اصطلاح معنای مصدری و معنای محصولی یا مفعولی در ارتباط با تعهدات ، مطرح میشود که میتوان گفت رابطه این دو اصطلاح به صورت عام و خاص مطلق است. معنای مصدری تعهد ، عبارت است از: به عهده گ
-
آیا «شعبه» و «فرع» هر دو به یک معنا هستند؟
4103 1398/10/03 لغت شناسیدو کلمه شعبه و فرع با انکه تا حدودی مترادف به نظر میرسند ، اما تفاوتهایی نیز با هم دارند. شعبه: از ریشه شعب به معنای تفریق و جدا شدن ؛ اصلاح کردن و فاسد کردن است ؛ [ 1 ] لذا اصل این واژه ، از جمل
-
معنای تاسوعا و عاشورا چیست؟
7111 1398/09/26 گوناگونبر اساس نظر دانشمندان لغتشناس عرب ، عاشورا بر وزن فاعولا [ 1 ] نام روز دهم ماه محرم است. [ 2 ] گفته شده است ؛ اندک افرادی نیز معتقدند که عاشورا نامی برای نهم محرم است ، نه دهم ان. [ 3 ] در هر حال ،
-
سواد اعظم در فرهنگ روایات و فرهنگ عرفان و تصوف به چه معنا است؟
8548 1398/08/20 اصطلاحاتسواد اعظم در فرهنگ روایات به معنای جمعیت انبوه و اکثریت افراد جامعه است. به نظر میرسد این لفظ ذاتا دارای بار منفی یا مثبت نیست ؛ بلکه به حسب قرائن و موارد به کار گرفته شده متفاوت است ، گاهی بار منفی
-
رسم تام و رسم ناقص در علم منطق چه نوع تعریفی است؟
11651 1398/07/14 منطقالف رسم تام تعریفى است که از جنس قریب و عرض خاص تشکیل شود ؛ مانند تعریف انسان به: حیوان ضاحک ، یا حیوان کاتب ، یا حیوان متمدن . و مانند تعریف مثلث به: شکلى که مجموع زوایاى ان مساوى دو قائمه باشد . اب
-
«قضیه شرطیه منفصله» چیست و «منفصله حقیقیه»، «مانعة الجمع» و «مانعة الخلو» چه تفاوتی با هم دارند؟
35549 1398/07/11 منطقهرگاه حکم در قضیه شرطیه به انفصال باشد ، به انکه یک قضیهای که دائر مدار نفی و اثبات است ، در واقع مرکب از دو قضیه شرطیه باشد ، انرا قضیه شرطیه منفصله میخوانند ؛ مانند قضیه این عدد یا زوج است یا فر
-
جهل بسیط چه تفاوتی با جهل مرکب دارد؟
30310 1398/07/10 منطقجهل و نادانی ، در مقابل علم و دانستن قرار میگیرد که به دو زیر مجموعه جهل بسیط و جهل مرکب تقسیم میشود. الف جهل بسیط بدین معنا است که انسان چیزى را نداند ، اما متوجه این جهل و نادانى خودش باشد ، مانن
-
آیا استفاده از واژه «ولادت» برای معصومان(ع) صحیح نبوده و به جای آن باید از واژه «ظهور» استفاده کرد؟!
8654 1398/05/28 لغت شناسیابتدا باید گفت که واژه ولادت از ریشه ولد به معنای خروج فرزند از شکم و رحم مادر است. [ 1 ] همچنین کلمه ظهور از ریشه ظهر به معنای اشکار شدن چیز مخفی و مطلع شدن از ان است. [ 2 ] بر این اساس و با توجه
-
در آیاتی از قرآن کریم، علامتی تجویدی به شکل «لوزی» مشاهده میشود. معنای این علامت چیست؟
28606 1398/05/12 صرف و نحوعلامت تجویدی لوزی در قران ، برای اگاهی دادن به قاری قران بوده ، تا به او تذکر داده شود که شیوه خواندن کلمهای که این لوزی در کنارش قرار دارد ، با قواعد کلی تجوید ان نوع از قرائت ، متفاوت است. این علام
-
چرا قرآن برای بیان وقایع روز قیامت، گاه از فعلهای ماضی(گذشته) استفاده میکند؟
10468 1398/04/30 تفسیردر ادبیات عرب - و نیز برخی زبانهای دیگر - با اینکه فعل ماضی به صورت پیشفرض بر انجام فعل در زمان گذشته دلالت دارد ، اما در شرایط خاصی از حالت پیشفرض خود خارج شده و نشانگر زمان اینده خواهد بود ، که
-
چرا در مناجات شعبانیه، عبارات «یدنیه منک» و «یقرّبه منک» مورد استفاده قرار گرفته است، با آنکه با توجه به معنا باید گفته میشد: «یدنیه إلیک» و «یقرّبه إلیک»؟!
5340 1398/04/04 لغت شناسیدر زبان عربی ، به طور معمول ، هر فعل ، یک یا چند حرف جر ویژه خود را دارد که در عبارتپردازیها تنها از ان حروف استفاده میشود [ 1 ] که برای اگاهی دقیق از انها باید کتابهای لغتی که شیوه گفتاری مردم عر
-
چرا در متون اسلامی برای نشان دادن جهت چپ و راست از حرف جر «مِن» و برای اشاره به چهار جهت دیگر از حرف جر «عَن» استفاده میشود؟
5128 1398/04/01 لغت شناسیزبان عربی ؛ مانند زبان های دیگر ، دارای قواعد و قوانینی است که برخی از انها در رشته های مختلف ادبیات ؛ نظیر صرف ، نحو و بلاغت جمع اوری شده است. اما بیشتر انچه که در این کتب امده ، قواعدی کلی است که مع
-
در مورد نقش نحوی عبارت قرآنی «... و المقیمینَ الصلاةَ و ...» در آیه 162 سوره نساء توضیح دهید و اینکه چرا اِعراب آن با قبل و بعدش هماهنگ نیست؟
8017 1398/03/23 تفسیردر پاسخ ابتدا باید به این نکته توجه داشت که در زبان عربی ، این تنها فعل نیست که دارای فاعل و مفعول می باشد ، بلکه برخی اسم های مشتق نیز با داشتن برخی شرایط ، می توانند مانند فعل ، در اسم های دیگر عمل
-
انواع «قصر» چیست و اصطلاح «قصر قلب» به چه معنا است؟
14170 1398/03/21 تفسیرعبارت قصر القلب ، یک اصطلاح در علم بلاغت است که به معنای محصور کردن و منحصر کردن به صورت عکس تصور مخاطب است. برای قصر یا همان حصر ، تقسیمات مختلفی ارائه شده است. از جهتی ، به حقیقی و غیر حقیقی اضافی
-
«نصب» چه تفاوتی با «حرب» دارد؟ و آیا «ناصبی» و «محارب» معنایشان یکی است؟
5290 1398/03/02 لغت شناسیواژه حرب ، به معنای جنگ و نبرد و نقیض سلم صلح و اشتی است. [ 1 ] اما نصب به معنای خود را به سختی و مشقت انداختن است. [ 2 ] البته گاهی این مشقت در جهت مثبت بوده و گاه در جهت منفی. همان گونه که گفته می ش
-
در آیه 31 سوره فصلت، دو بار عبارت «فیها» وجود دارد. آیا ضمیر موجود در هر دو به آخرت برمیگردد، یا آنکه یکی از ضمایر به دنیا و دیگری به آخرت برگشت میکند؟
5155 1398/02/30 قرآنخداوند متعال در قران بشارت های متعددی به صابران داده است. [ 1 ] ایه 31 سوره فصلت نیز یکی از این ایات است: نحن اولیاؤکم فی الحیاه الدنیا و فی الاخره و لکم فیها ما تشتهی انفسکم و لکم فیها ما تدعون ؛ م
-
اینکه میگویند «الفاظ برای روح معنا است»، مراد از این عبارت چیست؟
4832 1398/02/23 لغت شناسیبی گمان ، میان الفاظ و معانى پیوندى تنگاتنگ وجود دارد ، به گونه اى که با شنیدن هر لفظى ، معناى مخصوصى به ذهن تبادر می کند ، اما در مورد حقیقت این ارتباط ، دیدگاه هایى وجود دارد. غالب اندیشمندان معتقدن
-
قرآن کریم در بیان عذاب الهی گاه از مشتقات ریشه «رمی(تیرباران)» و گاه از مشتقات ریشه «مطر(باران)» استفاده میکند. تفاوت معنایی این دو ریشه در چیست؟
5267 1398/02/20 لغت شناسیهمان گونه که در پرسش امده ، در ایه 4 سوره فیل می خوانیم: ترمیهم بحجاره من سجیل که معنای واژه رمی به معنای پرتاب کردن و دور انداختن سنگ و یا تیر [ 1 ] و یا هر چیزی است که به اندازه کف دست و یا بزرگ تر
-
«فی هذه الساعة و فی کل ساعة» در دعای سلامتی امام مهدی(عج) متعلق به «کن لولیک» است و یا «صلواتک»؟
7775 1398/02/18 صرف و نحودعای معروفی که برای سلامتی امام مهدی عج خوانده می شود ، به عبارت های مختلف نقل شده است که در اکثر انها جمله صلواتک علیه و على ابائه وجود نداشته ، بلکه به این صورت اغاز می شود: اللهم کن لولیک فلان بن
-
معنای اصلی واژه «نکاح» چیست؟
166838 1398/02/12 لغت شناسیواژه نکاح از ریشه نکح بوده و معنای ان در بیشتر موارد تزویج و عقد ازدواج است ؛ یعنی زن گرفتن و تشکیل خانواده. البته این واژه به معناى هم بستری و جماع نیز مورد استفاده قرار می گیرد. لسان العرب از قول ا
-
معنای نام «جعفر» چیست؟
45474 1398/02/09 لغت شناسیواژه جعفر در اصل به معنای نهر و رودخانه است. [ 1 ] اما عده ای از لغت شناسان ان را به نوع خاصی از رودخانه معنا کرده اند. بعضی ان را به معنای رودخانه بزرگ و وسیع دانسته ، [ 2 ] و عده ای معنای ان را رودی
-
چه تفاوتی بین دو کلمه «بلی» و «نعم» وجود دارد؟
10789 1398/01/25 لغت شناسیبا این که ظاهرا دو واژه بلی و نعم در معنا شبیه به هم هستند و هر دو معنای اثبات دارند ، اما کاربرد انها با هم متفاوت است ؛ در جایی که جمله ای منفی مطرح شده ، و در پاسخ بخواهیم ان جمله منفی را نادرست شم
-
چرا خداوند در قرآن برای خودش از ضمیر مذکر استفاده کرده است؟
69224 1389/04/28 صرف و نحوعلت اینکه خداوند در قران کریم از ضمیر مذکر برای خودش استفاده نموده ، این است که قران به زبان عربی نازل شده است ، و استفاده از ضمیر مذکر برای خداوند متعال مطابق قواعد و ادبیات زبان عربی است ؛ چون خداو